maandag 30 september 2013

Remonstranten

Gisteren bezocht ik de 'Preek van de Leek' in Gouda. Het was de eerste van een nieuwe serie bijeenkomsten waarin Gouwenaars, leken, vanuit een persoonlijke bevlogenheid vorm mogen geven aan een dienst in een kerk. Dit keer mocht (Klezmer)muzikant en tekstschrijver Jaap Mulder een inspirerend verhaal houden in de Sint Joost Kapel. Hij vertelde zijn levensverhaal, speelde Chassidische muziek en vertolkte mooie teksten  van Vysotsky, Robert Long, Leonard Cohen. En uit de Bijbel en Koran. Hij citeerde vaak  de 'dwarsliggers' uit de filosofie en theologie en eindigde met een uitspraak van de Franse schrijver/nobelprijswinnaar Andre Gide: 'croyez ceux qui cherchent la verite, doutez de ceux qui la trouvent'.
De Sint Joost Kapel is de thuisbasis van de Doopsgezinden,  Remonstranten en Vrijzinnig Protestanten van Gouda en omgeving. Ik voel me wel thuis bij de Remonstranten. Het zijn in lijn de volgelingen van onze grote denker Erasmus en van de latere theoloog Arminius.
Arminius, geboren in ons buurstadje Oudewater,  was woordvoerder van de 'Rekkelijken' die rond 1600 een theologische strijd voerden met de 'Preciezen' onder aanvoering van Gomarus. Er was een jarenlange kerkvergadering voor nodig, de Synode van Dordrecht, om tot een  uitspraak te komen. De leer van Gomarus heeft gewonnen. Het had te maken met moeilijke filosofisch-theologische thema's als  de 'vrije wil' de 'erfzonde' en de leer van de 'predestinatie'. Sindsdien werden de volgers van Arminius, de Remonstranten, vervolgd. De dominees werden ontslagen en velen gingen in ballingschap naar Antwerpen of Duitsland. Later werden ze weer toegelaten in de Republiek en gedoogd in schuilkerken, bijvoorbeeld de Rode Hoed in Amsterdam.
Nu zijn het kleine groeperingen vooral in de provincies Noord- en Zuid-Holland. Remonstranten zijn wars van dogma's,  maar hebben wel een mooie eigentijdse geloofsbelijdenis opgesteld:

Geen opmerkingen: