Brian Wilson RIP

Vorige week overleed Brian Wilson, het muzikale genie van de Beach Boys. Hij was de man van de prachtige vocale harmonieën. Zijn muziek gaf velen 'good vibrations' 

lees hier mijn eerdere blog over een song van Brian Wilson

Spiegelplas

Met het pensionado-wandelclubje bestaande uit Henk, Jaap en Jan liepen we maandag een rondje Spiegelplas. Dat is een natuurgebied bij het dorp Nederhorst den Berg. De plas is ontstaan door turfafgraving en latere zandwinning en dat levert nu mooie natuur en vergezichten op. Al wandelend hebben we de Toestand Van Het Land besproken niet wetend dat een halve dag later het kabinet zou vallen, maar we hadden wel een donker vermoeden.

Jan De Bakker Jaar

Vanmorgen bezocht ik een kleine tentoonstelling in de plaatselijke Petruskerk over het leven van de bekendste Woerdenaar, Jan de Bakker. Hij was 500 jaargeleden de eerste martelaar om zijn geloof ideeën.
Ik zit in een werkgroepje vanuit de Raad van Kerken om deze gebeurtenis te herdenken. Naast de genoemde tentoonstelling volgen er lezingen over  vrijheid van geloof en het uiten van je mening. En er worden schilderijen gemaakt, gedichten geschreven. Er komen speciale rondwandelingen door onze stad. En in oktober volgt er een theatervoorstelling.
Vanaf 4  juni is het programma voor het Jandebakkerjaar 2025 bekend en zal ik het hier publiceren.

Eerst iets over zijn leven :

Jan werd in 1499 in Woerden geboren als zoon van een steenbakker. Hij kreeg een gedegen studie in Utrecht en werd theoloog. Jan werd aanhanger van de nieuwe ideeën over het geloof die onder meer  door Erasmus en Maarten Luther verkondigd werden. Na een studie in het katholieke bolwerk Leuven werd Jan in Utrecht tot priester gewijd. Maar ook na deze wijding bleef hij die nieuwe 'protestantse' ideeën uiteenzetten. Tot tweemaal toe moest hij vluchten uit Woerden en hij werd ook gevangen gezet in het kasteel van Woerden.

Tussenopmerking: met mijn leerlingen van de basisschool in Woerden heb ik meerdere keren met mijn klas het kasteel en de gevangenis bezocht. De leerlingen vonden dat wel indrukwekkend.

Jan is nog een poosje in Duitsland geweest en zwierf wat rond in Nederland waarbij hij wel steeds geholpen werd door zijn mede Woerdenaren. In 1524 verliet hij het celibaat en ging hij trouwen. Dat maakte het nog ingewikkelder voor hem en uiteindelijk werd hij in 1525 door de inquisitie gevangen gezet in Den Haag. Jan bleef zijn overtuigingen en denkbeelden volhouden en werd uiteindelijk tot ketter verklaard en ter dood veroordeeld. Op 15 september 1525 vond de executie plaats. Hij was toen 26 jaar oud. In Woerden is een Jan de Bakkerschool, een Jan de Bakker straat en in de Petruskerk is een gebrandschilderd raam ter nagedachtenis aan deze kerkhervormer en martelaar, Johannes Pistorius Woerdensis, zoals zijn Latijnse naam was. 

raam in de Petruskerk

bron: Haags gemeentearchief

Paus Leo

Gisteren werd de nieuwe paus Leo geinstalleerd. Omdat we nog maar kort geleden ook op het plein van de Sint Pieter waren was het extra interessant om naar deze inauguratie te kijken. Veel Roomse symboliek, veel pracht en praal en strak geregisseerd. Ja dat kunnen ze daar! Ik hoop dat deze Amerikaanse paus veel kan betekenen voor deze wereld in nood. Pace A Todos waren zijn eerste woorden op het balkon van de Sint Pieter. Al zou hij maar iets kunnen bijdragen aan de Vrede en voor het Klimaat. Trouwens dat geldt voor alle 'werkers in de Wijngaard' van God. Een mooi gebed las ik dit weekend in het Nederlands Dagblad:

Bron: ND, 17-5-2025

Rome, Pelgrimage, Heilig Jaar, Nederlandse Week....

Vorige week vond met zo'n 1100 deelnemers de pelgrimage plaats vanuit Nederland naar Rome in het kader van het Heilig jaar 2025. En wij waren erbij. Eerst met de bus naar Rome, een mooie tocht met een tussenovernachting in Milaan. En dan de aankomst in het hectische Rome, de dag na de begrafenis van paus Franciscus die op tweede paasdag is overleden. In de pelgrimage waren 4 doortochten gepland door de Porta Santa, de heilige deuren, die eens in de 25 jaar open gaan. Vanwege de enorme drukte was het voor mij wel indrukwekkend maar niet zo'n devote gebeurtenis. De symboliek van de heilige deur komt uit de bijbel (Johannes 10:9) de 'ik ben de deur' tekst van Jezus. De Nederlandse vieringen in deze enorme kerken (de Sint Pieter, de Santa Maria Maggiore, Sint Jan van Lateranen en de Sint Paulus-buiten-de-muren) vond ik  mooi en ook een goede gelegenheid om rond te kijken in deze 4 indrukwekkende gebouwen. We bezochten op deze manier  het  graf van Petrus en Paulus. Ook kwamen we samen in de kerk van de Friezen. Onze groep had ook nog een cultureel programma onder leiding van Aniek en Maarten zodat we ook nog veel van overig Rome hebben gezien.

Een groot contrast, de met goud beklede Maria Maggiore, de oudste en grootste Maria kerk met daarin het eenvoudige graf van paus Franciscus. Onze zitplaats was precies naast het graf, een bijzondere plek!

Aan de start van de processie naar de Sint Pieter:

Helaas moest ik ook veel bellen in Rome omdat de auto in Woerden weer opengebroken is door boeven op zoek naar een navigatie systeem. Balen!

Openhartig

 In het nieuwste nummer van het Pax Christi Magazine mocht ik mezelf even voorstellen:

 hier is het te lezen

80 jaar Vrijheid

Hierbij maak ik reclame voor een bevrijdingsconcert hier in Woerden. Ik kan er zelf niet bij zijn, maar heb wel meegewerkt aan de voorbereiding, via de Raad van Kerken Woerden.
80 jaar Vrijheid. Goed om daar ook muzikaal bij stil te staan!

Matthaus Passion

De 'Stille week' begon voor ons met een reiszegen omdat we meegaan met de Pelgrimsreis naar Rome. Deze zegen ontvingen we in de Hippolytuskerk in Kanis waar ook Palmzondag gevierd werd met veel kinderen die palmpasenstokken geknutseld hadden. Daarna gingen we snel met de trein naar het concertgebouw in Amsterdam voor onze jaarlijkse Matthaus Passion, dit keer met het Nederlands Kamerkoor en het Concertgebouworkest. Ook een groot kinderkoor was er dit keer bij, dit onder de bezielende leiding van de Italiaanse dirigent Riccardo Minasi. Hij wist velen te ontroeren met zijn aanpak van dit zo bekende stuk van Bach.

Ouder Worden Als Ervaring

Gisteren werd ik zeventig jaar. Dat klinkt toch heel anders dan negenenzestig. We hebben het op een leuke manier gevierd in een cafe in het kerkdorp Kanis met een groepje familie en vrienden. Van mijn geliefde kreeg ik het boek 'Ouder worden als ervaring' door Suzanne Biewinga.  Wat is ouder worden ? Is het alleen maar verlies? Suzanne Biewinga (1954) probeert via een aantal interviews  en bronnenonderzoek een filosofisch antwoord te vinden op de vragen wat mooi is aan ouder worden, en wat niet. Ik ben benieuwd. Ik zit nog vol plannen: dit jaar de pelgrimsreis meemaken naar Rome, we gaan een huis verbouwen, daarna verhuizen.... En ondertussen proberen m'n leefstijl goed te onderhouden om dit alles nog zo gezond mogelijk mee te maken. Met daarbij oog voor de vaak weerbarstige praktijk van het leven. Tot nu toe gaat het goed. Hopelijk geeft dit boek me ook nog goede tips. Nu al een fragment:  'als je je eigen kwetsbaarheid en eindigheid aanvaardt en je daarmee verzoent, kun je positief in het leven blijven staan. Het vraagt moed om, in het besef van de vergankelijkheid, te blijven zoeken naar betekenis van jouw leven voor jezelf en anderen'.

Thomas van Aquino

800 jaar geleden werd hij geboren, 750 jaar geleden stierf hij, de grote theoloog van de Middeleeuwen Thomas van Aquino. In deze maand reist zijn schedel als reliek rond door Nederland en deze is ondermeer te zien bij de Dominicanen in Zwolle. Toen ik enkele jaren filosofie studeerde in de VU in Amsterdam werd Thomas aangeduid als de man die de katholieke leer omschreef in de Summa, 3500 pagina's theologische uitwerking van alle vragen die je maar stellen kunt. Er wordt nog steeds in gestudeerd. Het grote kenmerk van Thomas' werk is dat hij de filosofie van Aristoteles verwerkt heeft in de theologie. 

Hij is ook bekend van zijn meerdere Godsbewijzen. Bijvoorbeeld: Er is beweging en verandering in de wereld, waarvoor een oorzaak moet zijn. De eerste beweger of eerste oorzaak is God.
En als je God bewezen hebt kun je niet tevreden zijn want God is onmetelijk dus het zoeken gaat altijd verder.
Er zal vast veel gepubliceerd  worden over Thomas van Aquino in deze tijd. Boeiende stof? Vast wel maar ik ben niet zo'n scholasticus denk ik nu. Zijn vragen zoals 'wat maakt gelukkig?' 'wie is de mens?' 'bestaat God? ' 'wat maakt iemand een goed mens?' daarvoor geeft Thomas veel stof tot nadenken.
'De ongelooflijke Podcast' heeft een boeiende uitzending gemaakt over deze grote denker: 

hier de link naar deze podcast

Klamm

In de nabije omgeving van Seefeld in Oostenrijk ligt het gehucht Klamm. We brachten hier veertien dagen door in het appartement van Andrea. Je kunt hier mooie wandeltochten maken door een fraai winters landschap. Het weer was fantastisch en door de 'spikes' onder de bergschoenen was het allemaal goed te belopen, ondanks de meer en meer smeltende sneeuw in dit warme voorjaar. 

Leo Gestel

De Woerdense schilder Leo Gestel leefde van 1881 tot 1941. Zijn vader was directeur van de Woerdense Avond tekenschool en daar kreeg zoon Leo ook les. Later verhuisde hij naar Amsterdam en werd daar verder opgeleid tot  kunstschilder. Eigenlijk heette hij Leendert maar zijn vrienden noemden hem Leo, naar Leonardo da Vinci. Leo heeft veel gereisd om inspiratie op te doen, maar hij kwam toch altijd graag naar onze stad en omgeving terug. Het Groene Hart komt dan ook vaak terug in zijn tekeningen en schilderijen. Tot begin april is er een tijdelijke tentoonstelling van Leo Gestel in ons gezellige en kleinschalige stadsmuseum aan het Kerkplein  te Woerden. Zijn vriend Gustave de Smet uit België is ook te zien in deze tentoonstelling. Goed zichtbaar is dat Leo en Gustave hun visie op de schilderkunst delen. Met het toegangsbewijs van het museum kun je met korting koffie drinken in het tegenoverliggende Plein7....

Bidden ... Wat Heeft Het Voor Zin?

Zes keer per dag gingen we bidden in Abdij Egmond. In de Taize vieringen die ik bezoek is er zeven minuten Stilte om te bidden. De zondagsvieringen in de katholieke of protestantse kerk die we bezoeken.... ook daar wordt er veel en vaak gebeden!

Wat heeft het voor zin?

Misschien moet ik me maar vast houden aan deze uitspraak van Albert Einstein:

De Abdij In Egmond

Afgelopen week was ik  3 dagen in abdij Egmond. Met Arie B. en Philippe W.  hebben we 3 dagen het kloosterleven meebeleefd en flink bijgepraat over allerlei onderwerpen die ons boeien. Vooral over 'zingeving' met een bijbehorend praatspel. Het klooster telt nu 12 monniken. Met broeder George hebben we ook teruggedacht aan onze mooie tijden in Abdij Affligem in België. Abt Jan is daar nog steeds actief en wordt dit weekend 100 jaar.... 

De Belgische omroep maakte een kort portret van Abt Jan, je kunt het hier bekijken: filmpje

Nicea

Gisteren bekeek ik de fraaie Middeleeuwse kunst in het Catharijne Convent in Utrecht. In de 19e eeuw is er veel middeleeuwse kunst verloren gegaan of in stukken gezaagd -mede door het agressieve beleid van Napoleon-, maar er zijn gelukkig ook weer diverse verzamelingen aangelegd bijvoorbeeld door het rijke echtpaar Van Heek, priester Van Heukelum en de eigenaars van kasteel De Haar, baron Van Zuylen en zijn vrouw Helene De Rothschild. Topstukken uit hun verzamelingen en uit de collectie van het Catharijne Convent zijn nu (nog) te zien. In de Middeleeuwen draaide de religieuze kunst om twee gebeurtenissen: de geboorte van Jezus en zijn lijden, sterven en opstanding. Hoe komt het toch dat alle andere Bijbelverhalen zo onderbelicht zijn? Ik denk dat het te maken heeft met de geloofsbelijdenis die in Nicea, 1700 jaar geleden opgesteld is. Deze geloofsbelijdenis vat samen waar het in die eerste eeuwen van het Christendom om ging en gaat over God, de geboorte van Jezus, zijn sterven en opstanding en nog iets over de heilige geest en de kerk. Niets over de boodschap die Jezus heeft uitgedragen, de bergrede, het koninkrijk van recht en gerechtigheid, hoe om te gaan met je naaste en met de schepping. Ik zeg zo vaak dat we 'concilie christenen' zijn door deze geloofsbelijdenis nog steeds te gebruiken in vrijwel alle kerkgenootschappen. Gelukkig hebben de remonstranten een poging gedaan om de geloofsbelijdenis meer naar deze tijd op te stellen. Hier te lezen 

De tentoonstelling in Utrecht is nog te zien tot 26 januari 2025.

Fledermaus

Al veel muzieksoorten heb ik bezocht in m'n leven van Bach tot de New Cool Collective en van Jaap van Zweden tot Paul McCartney. Een Opera of Operette is daar nog nooit van gekomen. Tot gisteren toen we in de Amsterdamse Nationale Opera - die ik nog steeds de Stopera  noem- de operette Fledermaus van Johann Strauss bezochten. Een groots spektakel met prachtige decors en kostuums en een geweldig orkest. Het kost veel, maar dan heb je ook wat, namelijk een vrolijke, veelkleurige muzikale middag in deze grijze tijd van eind december.

Heimwee Naar God

Boeiend om te lezen, deze beschrijving van zijn eigen geloofsontwikkeling en zoektocht naar (nieuwe) spirituele rijkdom. De auteur is Woerdenaar Bert van Kooten, kerkelijk werker en voormalig geestelijk verzorger hier in Woerdense instellingen. Een mooie boek om te lezen in deze tijd van bezinning en reflectie.

Kerstwens

 Alle lezers van mijn blogs wens ik 

Sfeervolle Kerstdagen en een Hoopvol 2025

Bron: schilderij komt van werkaandemuur (waar ik al mooie dingen heb laten maken)

Brussendag

Het was afgelopen week weer eens tijd voor een ontmoeting met m'n broer en zussen. Er is best weer veel gebeurd in onze levens. Dus bijpraten en lekker koffie drinken bij La Place in Maarsebergen. Het zou zo maar eens een ritueel kunnen worden....

                                                    onze vorige brussendag was in 2017

Tussen Beide

Vandaag verscheen het magazine van het Bisdom Rotterdam  met de titel Tussen Beide. Wij gaven voor dit blad een interview over de bijbel. Ik sta hier met de bijbel van mijn vader in een katholiek blad, hij had het vast wel mooi gevonden...

Eise Eisinga

Deze week las ik het boek uit van Sandra Langereis over Eise Eisinga. Deze Fries is bekend als de bouwer van het planetarium in Franeker en was een deskundige amateur astronoom. Maar daarnaast was hij ook een bekwaam wis- en sterrenkundige en politiek actief als patriot. Hij is zelfs een periode politiek vluchteling geweest in de roerige tijd van de Orangisten tegen de Patriotten. Als beroep was hij meester wol-kammer waarmee hij veel geld verdiende. In het boek wordt de ingewikkelde tijd van de Bataafse Revolutie (1795) goed uitgelegd en voor het eerst begreep ik ook de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen in Goejanverwelle, dicht bij mijn geboorteplaats.
Een aanrader deze biografie!

Blijdorp

Altijd leuk een Dagje Dierentuin. En via via met gratis kaartjes is extra leuk.
Twee kleinkinderen mee is goed te doen. Een andere keer weer de andere twee....

Nazomeren in Oostenrijk

Herfstvakantie vierden we afgelopen tien dagen eerst in Wenen. Deze stad beginnen we al aardig te kennen, maar een museumbezoek of een concert is altijd extra mooi hier. 

De fraaie Rembrandt tentoonstelling bezochten we in het Kunsthistorisch Museum...

Het concert in de Musikverein...

en een plechtige mis in de Stephansdom...

aan de rand van de stad de wijnboerderijen... 

In de Schatkamer bij de Hofburg raakte ik onder de indruk van de rijkdom van de Habsburgers, ook op het gebied van religieuze kunst. Ze verzamelden van alles rond Jezus, zoals stukjes van het avondmaals-tafellaken, serviesgoed van het laatste avondmaal en brokstukken van het kruis. En als hoogtepunt  in de relikwieën verzameling een van de spijkers waarmee Jezus gekruisigd is.

Na al deze pracht en praal zijn we met de trein naar Holzleiten gereisd, een klein bergdorp achter Innsbruck voor een aantal verwendagen in een veganistisch en biologisch hotel. Op de terugweg reisden we met de nachttrein zoals gewoonlijk weer met veel vertraging, maar goed, je kon er bij liggen....

Leven met de Bijbel

In mijn jeugd stond de bijbel centraal. Elke avond las mijn vader een hoofdstuk uit de bijbel, elke schooldag begon met een Bijbelverhaal, mijn moeder las tussen de middag uit de kinderbijbel voor, we gingen 2 keer op zondag naar de kerk. En dan was er nog catechese, jeugdclub, de zondagschool waar ik zelf les gaf en geleerd heb om verhalen te vertellen.
Het belangrijkste deel was het boek van de psalmen. Elke maandagochtend moest ik een uit het hoofd geleerde psalm opzeggen en dat gaf ook een cijfer op het rapport. Als dat cijfer hoog was kreeg ik een beloning van mijn opa. Dat vond hij belangrijker dan mijn rekenvaardigheid of tekentalent. Was er iemand in het gezin jarig dan werd de psalm gelezen van zijn of haar leeftijd. Een echt protestants ritueeltje. Op oudejaarsavond werd altijd psalm 90 voorgelezen door mijn vader zo eindigden we het jaar met een psalm. ‘Leer ons zo onze dagen tellen dat we een wijs hart bekomen’.
Later, als leerkracht basisonderwijs, begon ook elke dag met een verhaal uit de bijbel. Sommige verhalen sloeg ik over want die vond ik niet geschikt voor kinderen, maar dat gaf regelmatig discussie met mijn collega’s die vonden dat je alles moest vertellen. Want het was Gods Woord.

Nu lees ik vaker over de Bijbel dan in de Bijbel. Sinds mijn vroegere theologie studie aan de Vrije Universiteit  (die ik deed als hobby) kijk ik anders naar dit boek. Maar ik blijf het even boeiend vinden als vroeger.

Hier is de Bijbel te zien waar m'n vader dagelijks uit voorlas. Sommige stukken bevatten teveel geweld en/of sex die sloeg hij over. Ik zocht ze later wel eens op om er achter te komen wat daar nu eigenlijk stond.... Daarbij mijn psalmboekje dat ik bij me had naar de kerk of naar school en dat ik grotendeels uit het hoofd kende.

Als favoriete Bijbelboek kies ik dus nu de Psalmen. Waarom de Psalmen? Het is de geloofstaal van zowel de Joden als de Christenen, het zijn de liederen en gedichten vol menselijke ervaringen ten opzichte van God.  De psalmen verwoorden wat er in mensen omgaat wat hen bezielt en staande houdt. De psalmen weerspiegelen het geloof de dankbaarheid, de aanbidding maar ook de twijfels en de moeite die we kunnen ervaren in de relatie met God. Alle religieuze emoties worden daarin verwoord: dankbaarheid, lofzang, boosheid, angst, wijsheid, profetie, maar ook twijfel, de zoektocht naar God  en zelfs Godverlatenheid.  Jezus citeert ook een psalm aan het kruis ‘Mijn God waarom hebt gij mij verlaten’,  dat komt uit psalm 22.

De psalmen hebben altijd een grote betekenis gehad voor gelovigen van alle tijden. In de kloosters klinken de psalmen nog steeds dagelijks soms wel 7 keer per dag en komen ze alle 150  in enkele weken langs. Er zijn mooie eigentijdse vertalingen zoals die van Huub Oosterhuis of ‘Psalmen voor Nu’. Trijntje Oosterhuis kan de Psalmen die haar vader vertaalde prachtig zingen.

De langste psalm is 119. Mijn opa kende deze helemaal uit z'n hoofd. Het is een loflied op de tien geboden. De kortste psalm is 117, die zingen we vaak zowel bij de katholieken als protestanten in het Latijn: Laudate Omnes Gentes. Laudate Domine.

Afgelopen zondag tijdens de herdenking van zeven oktober 2023 klonk in de kerk waar ik was psalm 42 in de hertaling van Oosterhuis. Dat maakt indruk!

Friesland

Een mooie nazomerweekend lokte ons de afgelopen dagen naar Friesland. We vonden via Airbnb een eenvoudig verblijf op een boerderij in Parrega. Van hieruit fietsten we naar Workum, Koudum, Bolsward, Makkum, Hindelopen, Franeker, kortom een aantal elfstedentocht stadjes. En natuurlijk naar de dijken bij het IJsselmeer en de Waddenzee. Het is een mooi gebied met uitgestrekte groene weilanden, meren , trekvaarten, havens, windmolens, kleine dorpskerken in vrijwel elk dorp. En enorme boerderijen. 

Op zondag bezochten we de fraaie Titus Brandsma basiliek in Bolsward.