Gisteren werd ik zeventig jaar. Dat klinkt toch heel anders dan negenenzestig. We hebben het op een leuke manier gevierd in een cafe in het kerkdorp Kanis met een groepje familie en vrienden. Van mijn geliefde kreeg ik het boek 'Ouder worden als ervaring' door Suzanne Biewinga. Wat is ouder worden ? Is het alleen maar verlies? Suzanne Biewinga (1954) probeert via een aantal interviews en bronnenonderzoek een filosofisch antwoord te vinden op de vragen wat mooi is aan ouder worden, en wat niet. Ik ben benieuwd. Ik zit nog vol plannen: dit jaar de pelgrimsreis meemaken naar Rome, we gaan een huis verbouwen, daarna verhuizen.... En ondertussen proberen m'n leefstijl goed te onderhouden om dit alles nog zo gezond mogelijk mee te maken. Met daarbij oog voor de vaak weerbarstige praktijk van het leven. Tot nu toe gaat het goed. Hopelijk geeft dit boek me ook nog goede tips. Nu al een fragment: 'als je je eigen kwetsbaarheid en eindigheid aanvaardt en je daarmee verzoent, kun je positief in het leven blijven staan. Het vraagt moed om, in het besef van de vergankelijkheid, te blijven zoeken naar betekenis van jouw leven voor jezelf en anderen'.
800 jaar geleden werd hij geboren, 750 jaar geleden stierf hij, de grote theoloog van de Middeleeuwen Thomas van Aquino. In deze maand reist zijn schedel als reliek rond door Nederland en deze is ondermeer te zien bij de Dominicanen in Zwolle. Toen ik enkele jaren filosofie studeerde in de VU in Amsterdam werd Thomas aangeduid als de man die de katholieke leer omschreef in de Summa, 3500 pagina's theologische uitwerking van alle vragen die je maar stellen kunt. Er wordt nog steeds in gestudeerd. Het grote kenmerk van Thomas' werk is dat hij de filosofie van Aristoteles verwerkt heeft in de theologie.
Hij is ook bekend van zijn meerdere Godsbewijzen. Bijvoorbeeld: Er is beweging en verandering in de wereld, waarvoor een oorzaak moet zijn. De eerste beweger of eerste oorzaak is God. En als je God bewezen hebt kun je niet tevreden zijn want God is onmetelijk dus het zoeken gaat altijd verder. Er zal vast veel gepubliceerd worden over Thomas van Aquino in deze tijd. Boeiende stof? Vast wel maar ik ben niet zo'n scholasticus denk ik nu. Zijn vragen zoals 'wat maakt gelukkig?' 'wie is de mens?' 'bestaat God? ' 'wat maakt iemand een goed mens?' daarvoor geeft Thomas veel stof tot nadenken. 'De ongelooflijke Podcast' heeft een boeiende uitzending gemaakt over deze grote denker:
In de nabije omgeving van Seefeld in Oostenrijk ligt het gehucht Klamm. We brachten hier veertien dagen door in het appartement van Andrea. Je kunt hier mooie wandeltochten maken door een fraai winters landschap. Het weer was fantastisch en door de 'spikes' onder de bergschoenen was het allemaal goed te belopen, ondanks de meer en meer smeltende sneeuw in dit warme voorjaar.
De Woerdense schilder Leo Gestel leefde van 1881 tot 1941. Zijn vader was directeur van de Woerdense Avond tekenschool en daar kreeg zoon Leo ook les. Later verhuisde hij naar Amsterdam en werd daar verder opgeleid tot kunstschilder. Eigenlijk heette hij Leendert maar zijn vrienden noemden hem Leo, naar Leonardo da Vinci. Leo heeft veel gereisd om inspiratie op te doen, maar hij kwam toch altijd graag naar onze stad en omgeving terug. Het Groene Hart komt dan ook vaak terug in zijn tekeningen en schilderijen. Tot begin april is er een tijdelijke tentoonstelling van Leo Gestel in ons gezellige en kleinschalige stadsmuseum aan het Kerkplein te Woerden. Zijn vriend Gustave de Smet uit België is ook te zien in deze tentoonstelling. Goed zichtbaar is dat Leo en Gustave hun visie op de schilderkunst delen. Met het toegangsbewijs van het museum kun je met korting koffie drinken in het tegenoverliggende Plein7....
Zes keer per dag gingen we bidden in Abdij Egmond. In de Taize vieringen die ik bezoek is er zeven minuten Stilte om te bidden. De zondagsvieringen in de katholieke of protestantse kerk die we bezoeken.... ook daar wordt er veel en vaak gebeden!
Wat heeft het voor zin?
Misschien moet ik me maar vast houden aan deze uitspraak van Albert Einstein:
Afgelopen week was ik 3 dagen in abdij Egmond. Met Arie B. en Philippe W. hebben we 3 dagen het kloosterleven meebeleefd en flink bijgepraat over allerlei onderwerpen die ons boeien. Vooral over 'zingeving' met een bijbehorend praatspel. Het klooster telt nu 12 monniken. Met broeder George hebben we ook teruggedacht aan onze mooie tijden in Abdij Affligem in België. Abt Jan is daar nog steeds actief en wordt dit weekend 100 jaar....
De Belgische omroep maakte een kort portret van Abt Jan, je kunt het hier bekijken: filmpje
Gisteren bekeek ik de fraaie Middeleeuwse kunst in het Catharijne Convent in Utrecht. In de 19e eeuw is er veel middeleeuwse kunst verloren gegaan of in stukken gezaagd -mede door het agressieve beleid van Napoleon-, maar er zijn gelukkig ook weer diverse verzamelingen aangelegd bijvoorbeeld door het rijke echtpaar Van Heek, priester Van Heukelum en de eigenaars van kasteel De Haar, baron Van Zuylen en zijn vrouw Helene De Rothschild. Topstukken uit hun verzamelingen en uit de collectie van het Catharijne Convent zijn nu (nog) te zien. In de Middeleeuwen draaide de religieuze kunst om twee gebeurtenissen: de geboorte van Jezus en zijn lijden, sterven en opstanding. Hoe komt het toch dat alle andere Bijbelverhalen zo onderbelicht zijn? Ik denk dat het te maken heeft met de geloofsbelijdenis die in Nicea, 1700 jaar geleden opgesteld is. Deze geloofsbelijdenis vat samen waar het in die eerste eeuwen van het Christendom om ging en gaat over God, de geboorte van Jezus, zijn sterven en opstanding en nog iets over de heilige geest en de kerk. Niets over de boodschap die Jezus heeft uitgedragen, de bergrede, het koninkrijk van recht en gerechtigheid, hoe om te gaan met je naaste en met de schepping. Ik zeg zo vaak dat we 'concilie christenen' zijn door deze geloofsbelijdenis nog steeds te gebruiken in vrijwel alle kerkgenootschappen. Gelukkig hebben de remonstranten een poging gedaan om de geloofsbelijdenis meer naar deze tijd op te stellen. Hier te lezen
De tentoonstelling in Utrecht is nog te zien tot 26 januari 2025.
Al veel muzieksoorten heb ik bezocht in m'n leven van Bach tot de New Cool Collective en van Jaap van Zweden tot Paul McCartney. Een Opera of Operette is daar nog nooit van gekomen. Tot gisteren toen we in de Amsterdamse Nationale Opera - die ik nog steeds de Stopera noem- de operette Fledermaus van Johann Strauss bezochten. Een groots spektakel met prachtige decors en kostuums en een geweldig orkest. Het kost veel, maar dan heb je ook wat, namelijk een vrolijke, veelkleurige muzikale middag in deze grijze tijd van eind december.
Boeiend om te lezen, deze beschrijving van zijn eigen geloofsontwikkeling en zoektocht naar (nieuwe) spirituele rijkdom. De auteur is Woerdenaar Bert van Kooten, kerkelijk werker en voormalig geestelijk verzorger hier in Woerdense instellingen. Een mooie boek om te lezen in deze tijd van bezinning en reflectie.
Het was afgelopen week weer eens tijd voor een ontmoeting met m'n broer en zussen. Er is best weer veel gebeurd in onze levens. Dus bijpraten en lekker koffie drinken bij La Place in Maarsebergen. Het zou zo maar eens een ritueel kunnen worden....
Vandaag verscheen het magazine van het Bisdom Rotterdam met de titel Tussen Beide. Wij gaven voor dit blad een interview over de bijbel. Ik sta hier met de bijbel van mijn vader in een katholiek blad, hij had het vast wel mooi gevonden...
Deze week las ik het boek uit van Sandra Langereis over Eise Eisinga. Deze Fries is bekend als de bouwer van het planetarium in Franeker en was een deskundige amateur astronoom. Maar daarnaast was hij ook een bekwaam wis- en sterrenkundige en politiek actief als patriot. Hij is zelfs een periode politiek vluchteling geweest in de roerige tijd van de Orangisten tegen de Patriotten. Als beroep was hij meester wol-kammer waarmee hij veel geld verdiende. In het boek wordt de ingewikkelde tijd van de Bataafse Revolutie (1795) goed uitgelegd en voor het eerst begreep ik ook de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen in Goejanverwelle, dicht bij mijn geboorteplaats. Een aanrader deze biografie!
Altijd leuk een Dagje Dierentuin. En via via met gratis kaartjes is extra leuk. Twee kleinkinderen mee is goed te doen. Een andere keer weer de andere twee....
Herfstvakantie vierden we afgelopen tien dagen eerst in Wenen. Deze stad beginnen we al aardig te kennen, maar een museumbezoek of een concert is altijd extra mooi hier.
De fraaie Rembrandt tentoonstelling bezochten we in het Kunsthistorisch Museum...
Het concert in de Musikverein...
en een plechtige mis in de Stephansdom...
aan de rand van de stad de wijnboerderijen...
In de Schatkamer bij de Hofburg raakte ik onder de indruk van de rijkdom van de Habsburgers, ook op het gebied van religieuze kunst. Ze verzamelden van alles rond Jezus, zoals stukjes van het avondmaals-tafellaken, serviesgoed van het laatste avondmaal en brokstukken van het kruis. En als hoogtepunt in de relikwieën verzameling een van de spijkers waarmee Jezus gekruisigd is.
Na al deze pracht en praal zijn we met de trein naar Holzleiten gereisd, een klein bergdorp achter Innsbruck voor een aantal verwendagen in een veganistisch en biologisch hotel. Op de terugweg reisden we met de nachttrein zoals gewoonlijk weer met veel vertraging, maar goed, je kon er bij liggen....
In mijn jeugd stond de bijbel centraal. Elke avond las mijn
vader een hoofdstuk uit de bijbel, elke schooldag begon met een Bijbelverhaal,
mijn moeder las tussen de middag uit de kinderbijbel voor, we gingen 2 keer op
zondag naar de kerk. En dan was er nog catechese, jeugdclub, de zondagschool waar ik zelf les gaf en geleerd heb om verhalen te vertellen. Het
belangrijkste deel was het boek van de psalmen. Elke maandagochtend moest ik een
uit het hoofd geleerde psalm opzeggen en dat gaf ook een cijfer op het rapport. Als
dat cijfer hoog was kreeg ik een beloning van mijn opa. Dat vond hij
belangrijker dan mijn rekenvaardigheid of tekentalent. Was er iemand in het gezin jarig dan werd de psalm gelezen van zijn of haar leeftijd. Een echt protestants ritueeltje. Op oudejaarsavond werd
altijd psalm 90 voorgelezen door mijn vader zo eindigden we het jaar met een psalm. ‘Leer ons zo onze dagen tellen
dat we een wijs hart bekomen’. Later, als leerkracht basisonderwijs, begon ook elke dag met een
verhaal uit de bijbel. Sommige verhalen sloeg ik over want die vond ik niet
geschikt voor kinderen, maar dat gaf regelmatig discussie met mijn collega’s die
vonden dat je alles moest vertellen. Want het was Gods Woord.
Nu lees ik vaker over de Bijbel dan in de Bijbel. Sinds mijn vroegere theologie studie aan de Vrije Universiteit (die ik deed als hobby) kijk ik anders naar dit boek. Maar ik blijf het even
boeiend vinden als vroeger.
Hier is de Bijbel te zien waar m'n vader dagelijks uit voorlas. Sommige stukken bevatten teveel geweld en/of sex die sloeg hij over. Ik zocht ze later wel eens op om er achter te komen wat daar nu eigenlijk stond.... Daarbij mijn psalmboekje dat ik bij me had naar de kerk of naar school en dat ik grotendeels uit het hoofd kende.
Als favoriete Bijbelboek kies ik dus nu de Psalmen. Waarom de Psalmen? Het is de geloofstaal van zowel de Joden
als de Christenen, het zijn de liederen en gedichten vol menselijke ervaringen
ten opzichte van God. De psalmen
verwoorden wat er in mensen omgaat wat hen bezielt en staande houdt. De psalmen
weerspiegelen het geloof de dankbaarheid, de aanbidding maar ook de twijfels en
de moeite die we kunnen ervaren in de relatie met God. Alle religieuze emoties
worden daarin verwoord: dankbaarheid, lofzang, boosheid, angst, wijsheid,
profetie, maar ook twijfel, de zoektocht naar God en zelfs Godverlatenheid. Jezus citeert ook een psalm aan het kruis ‘Mijn
God waarom hebt gij mij verlaten’, dat komt
uit psalm 22.
De psalmen hebben altijd een grote betekenis gehad voor
gelovigen van alle tijden. In de kloosters klinken de psalmen nog steeds dagelijks
soms wel 7 keer per dag en komen ze alle 150
in enkele weken langs. Er zijn mooie eigentijdse vertalingen zoals die
van Huub Oosterhuis of ‘Psalmen voor Nu’. Trijntje Oosterhuis kan de Psalmen
die haar vader vertaalde prachtig zingen.
De langste psalm is 119. Mijn opa kende deze helemaal uit z'n hoofd. Het is een loflied op de tien geboden. De kortste psalm is 117, die zingen we vaak zowel bij de katholieken als protestanten in het Latijn: Laudate Omnes Gentes. Laudate Domine.
Afgelopen zondag tijdens de herdenking van zeven oktober 2023 klonk in de
kerk waar ik was psalm 42 in de hertaling van Oosterhuis. Dat maakt indruk!
Een mooie nazomerweekend lokte ons de afgelopen dagen naar Friesland. We vonden via Airbnb een eenvoudig verblijf op een boerderij in Parrega. Van hieruit fietsten we naar Workum, Koudum, Bolsward, Makkum, Hindelopen, Franeker, kortom een aantal elfstedentocht stadjes. En natuurlijk naar de dijken bij het IJsselmeer en de Waddenzee. Het is een mooi gebied met uitgestrekte groene weilanden, meren , trekvaarten, havens, windmolens, kleine dorpskerken in vrijwel elk dorp. En enorme boerderijen.
Op zondag bezochten we de fraaie Titus Brandsma basiliek in Bolsward.
Ook dit jaar wordt er een boeiend lezingenprogramma georganiseerd in De Dam in Woerden. De 7 Werken van Barmhartigheid worden gevolgd. En dat levert het volgende programma op:
De zeven werken van barmhartigheid zijn in de christelijke traditie zeven manieren waarop gelovigen medeleven en zorg tonen. Ze zijn gebaseerd op een tekst in de bijbel namelijk Mattheus 25. De huidige paus Franciscus heeft een achtste werk van barmhartigheid genoemd namelijk de zorg voor de schepping. Vandaar dat het acht lezingen zijn geworden.
Voor het kerkblad van de parochie hier in Woerden interview ik nu al bijna 2 jaar diverse parochianen. Ik doe dit samen met Bas en we hebben beide veel lol in dit vrijwilligerswerk, omdat we zo vaak boeiende mensen ontmoeten. In het september nummer interviewden we Fien uit Harmelen met een bijzonder levensverhaal. lees hier ons september nummer En voor het volgende nummer interviewden we koster Henk Baars van de Bonaventurakerk. Hij heeft ons afgelopen week een groot aantal boeiende plekken laten zien in 'zijn' prachtige kerk. Bijvoorbeeld het sacrarium, dat is een heilig putje onder een van de beelden in een van de nissen (de piscina). Onder het beeld van
Franciscus bevindt zich een kleine afvoer waarin het wijwater
gegoten kon worden. “Dan stroomt het water heel symbolisch weer terug naar de
aarde” vertelde Henk ons.
Ook leerde ik dat elk altaar een relikwie heeft, soms moet je er even naar zoeken of een kleedje opbeuren.
Zo ook wees Henk ons op de kruisweg in de vloertegels met talloze verwijzingen naar het lijdensverhaal van Christus.
Als je goed kijkt zie je heel treffend een
afbeelding van de tuniek (onderkleed) van Jezus met daarbij een drietal
dobbelstenen, een verwijzing naar de Romeinse soldaten die dobbelden om de
kleding van Jezus bij zijn kruisiging. Hoe leuk is het en leerzaam om met zo'n deskundige gids een avondje door de kerk te lopen!
Gisteren had ik met Henk en Hans een dagje Rehoboth-Reünie dit keer in Zutphen. Rehoboth was de pedagogische Academie in Utrecht waar we elkaar tussen 1972 en 1975 ontmoet hebben: veel geleerd en veel gelachen! Zo kwam ik ook in de Walburgiskerk terecht, een Romaanse kerk uit de elfde eeuw, met daarna nog vele verbouwingen en aanpassingen. Het is nu een protestantse kerk. In de kerk zijn fraaie kapellen, een grote gotische kaarsenkroon uit de veertiende eeuw, tekstborden en muurschilderingen. Ook de ingang tot de Libije is hier in de kerk, dat is een openbare leeszaal uit de zestiende eeuw met onder meer 85 drukken van voor het jaar 1500 ofwel de incunabelen. Voor een bezoek aan de Librije had ik nu geen tijd. Een volgende keer dan maar en er is nog veel meer te zien in Zutphen.
Na Zutphen ben ik doorgereisd naar Amsterdam voor een concert van de Bootleg Beatles in het Concertgebouw. Dit concertbezoek was aan verjaardagscadeautje voor zoon JW. Het gaf een heel andere sfeer in het Concertgebouw dan bij de Mattheus Passion.....
Het moest er van komen vonden we al langer: overstappen op elektrisch rijden. Deze week is de knoop doorgehakt en de tweede hands Golf staat eerdaags klaar. Nu nog gaan wennen aan het verschijnsel laadpas, laadpaal, laap-app, maar ook dat zal we lukken...... Het huis is gasloos, ik eet veganistisch, we vliegen amper en gaan naar Oostenrijk met de trein. Meer kan ik nu even niet doen voor de toekomst van de kleinkinderen.....
Een favoriet uitje met de kleinkinderen is het Zomerstrand aan het Meijepad bij de Nieuwkoopse plassen. We parkeren dan naast de kerk in de Meije. We lopen langs de Lourdes grot en met Opa's schatkaart in de hand lopen we dan zo'n 4 kilometer langs de watertoren en over het schapen- en het waterpad naar deze loungeplek. Er kan hier fijn gespeeld worden en als de blauwalg niet te erg is kan er veilig worden gezwommen. En er is goede koffie en appeltaart voor de oppassende grootouders.
Een stadswandeling in de natuur? Dat kan in het Amsterdamse Bos. Vanaf station Amsterdam-Zuid is het gemakkelijk te belopen en je kunt hier mooie tochten maken met onderweg voldoende horeca zoals de boerderij Meerzicht of het terras bij de Bosbaan waar gisteren geoefend werd voor de Olympische Spelen. Het lijkt hier een beetje op het Central Park in New York: natuur met de hoogbouw van de Zuidas op de achtergrond. En dan was het ook nog mooi wandelweer gisteren na lange tijden van regen....
Mooie Maandagweer ...... tijd voor de lange fietstocht .....via Sluipwijk over de Lecksdijk naar de Reeuwijkse plas die Broekvelden heet. Er mag hier niet gevaren worden dus een paradijs voor watervogels. Zo heeft denk ik heel Holland eruit gezien voordat we het in de Middeleeuwen gingen cultiveren tot veeteeltgebied. Holland komt van Holzland, genoemd naar die (wilgen)begroeiing die hier zo typerend is.
Kinderen moet je leuk en vooral ook zinvol bezig houden. Dat heb ik m'n hele leven gedaan in het onderwijs en de opvoeding. Niet dat het altijd en allemaal goed gegaan is, maar de intentie was goed. Dan kun je er tevreden op terug kijken (vrij naar Augustinus). Gisteren ging ik met de (klein)kinderen iets drinken in het Parkcafé Bredius, een favoriete zondagmiddag- plek. In de ernaast gelegen Bredius schuur is vaak een leuke natuur activiteit te doen. Dit keer was het een moddermasker maken. Daarna jeu-de-boulen bij de kinderboerderij inclusief nieuwsgierige pauw. En eindelijk is het nu zomerweer hier in Nederland.
