Areopagus

Het gebied zuidwest Turkije en zuidoost Griekenland, waar ik vorige week rondreisde, is de bakermat van de antieke wereld. Geweldig al die tempels, agora’s, stoa’s en andere resten uit de Hellenistische en Romeinse periode waar we tot aan onze cultuur zoveel aan te danken hebben. Zowel Turkije als Griekenland hebben talloze antieke plaatsen opgegraven en opengesteld voor het publiek. In Griekenland vaak met enorme Europese subsidies…
Hoogtepunt is natuurlijk de Acropolis in Athene. Aan boord van het cruiseschip had ik tijd om via mijn e-reader veel te lezen over en van de filosofen uit dit gebied. Natuurlijk Plato en Aristoteles, maar Epicurus past hier ook prima. Hij was de filosoof van het nastreven van genot en het vermijden van verdriet, angst en pijn. Hij leerde zijn volgelingen om (matig) genietend en onverstoorbaar te leven. In een soort commune in Athene, de ‘tuin’, verkondigde hij deze filosofie en leefde ernaar.

In het fantastische Archeologisch Museum van Istanbul – op 5 minuten lopen van ons hotel – zag ik een onlangs gevonden beeld van Psyche, de Hellenistische mythologische verbeelding van de Ziel. Hier is dus het idee ontstaan van de scheiding ziel en lichaam, verder uitgewerkt door Plato en de latere Neo Platonisten, overgenomen door Augustinus en de kerkvaders. Weer anders uitgewerkt door Descartes en ter discussie gesteld door de Verlichting en Kant.

Nietzsche noemde het Christendom dan ook ‘Platonisme voor het volk’. Tot aan heden denken we na over deze scheiding psyche – lichaam, zeker met de huidige neuro-wetenschap.

In Athene heb ik op de plaats gestaan waar de apostel Paulus de Griekse filosofen toesprak: bovenop de Areopagus, een kale rots dichtbij de Acropolis.

Het verhaal staat in het bijbelboek Handelingen, hoofdstuk 17. Als publiek had ik nu m'n eigen dochter die braaf naar mijn verhalen heeft geluisterd. 'Zullen we dan nu Griekse salade gaan eten' was haar Epicuristische reactie.....