Herfstvakantie vierden we afgelopen tien dagen eerst in Wenen. Deze stad beginnen we al aardig te kennen, maar een museumbezoek of een concert is altijd extra mooi hier.
De fraaie Rembrandt tentoonstelling bezochten we in het Kunsthistorisch Museum...
Het concert in de Musikverein...
en een plechtige mis in de Stephansdom...
aan de rand van de stad de wijnboerderijen...
In de Schatkamer bij de Hofburg raakte ik onder de indruk van de rijkdom van de Habsburgers, ook op het gebied van religieuze kunst. Ze verzamelden van alles rond Jezus, zoals stukjes van het avondmaals-tafellaken, serviesgoed van het laatste avondmaal en brokstukken van het kruis. En als hoogtepunt in de relikwieën verzameling een van de spijkers waarmee Jezus gekruisigd is.
Na al deze pracht en praal zijn we met de trein naar Holzleiten gereisd, een klein bergdorp achter Innsbruck voor een aantal verwendagen in een veganistisch en biologisch hotel. Op de terugweg reisden we met de nachttrein zoals gewoonlijk weer met veel vertraging, maar goed, je kon er bij liggen....
In mijn jeugd stond de bijbel centraal. Elke avond las mijn
vader een hoofdstuk uit de bijbel, elke schooldag begon met een Bijbelverhaal,
mijn moeder las tussen de middag uit de kinderbijbel voor, we gingen 2 keer op
zondag naar de kerk. En dan was er nog catechese, jeugdclub, de zondagschool waar ik zelf les gaf en geleerd heb om verhalen te vertellen. Het
belangrijkste deel was het boek van de psalmen. Elke maandagochtend moest ik een
uit het hoofd geleerde psalm opzeggen en dat gaf ook een cijfer op het rapport. Als
dat cijfer hoog was kreeg ik een beloning van mijn opa. Dat vond hij
belangrijker dan mijn rekenvaardigheid of tekentalent. Was er iemand in het gezin jarig dan werd de psalm gelezen van zijn of haar leeftijd. Een echt protestants ritueeltje. Op oudejaarsavond werd
altijd psalm 90 voorgelezen door mijn vader zo eindigden we het jaar met een psalm. ‘Leer ons zo onze dagen tellen
dat we een wijs hart bekomen’. Later, als leerkracht basisonderwijs, begon ook elke dag met een
verhaal uit de bijbel. Sommige verhalen sloeg ik over want die vond ik niet
geschikt voor kinderen, maar dat gaf regelmatig discussie met mijn collega’s die
vonden dat je alles moest vertellen. Want het was Gods Woord.
Nu lees ik vaker over de Bijbel dan in de Bijbel. Sinds mijn vroegere theologie studie aan de Vrije Universiteit (die ik deed als hobby) kijk ik anders naar dit boek. Maar ik blijf het even
boeiend vinden als vroeger.
Hier is de Bijbel te zien waar m'n vader dagelijks uit voorlas. Sommige stukken bevatten teveel geweld en/of sex die sloeg hij over. Ik zocht ze later wel eens op om er achter te komen wat daar nu eigenlijk stond.... Daarbij mijn psalmboekje dat ik bij me had naar de kerk of naar school en dat ik grotendeels uit het hoofd kende.
Als favoriete Bijbelboek kies ik dus nu de Psalmen. Waarom de Psalmen? Het is de geloofstaal van zowel de Joden
als de Christenen, het zijn de liederen en gedichten vol menselijke ervaringen
ten opzichte van God. De psalmen
verwoorden wat er in mensen omgaat wat hen bezielt en staande houdt. De psalmen
weerspiegelen het geloof de dankbaarheid, de aanbidding maar ook de twijfels en
de moeite die we kunnen ervaren in de relatie met God. Alle religieuze emoties
worden daarin verwoord: dankbaarheid, lofzang, boosheid, angst, wijsheid,
profetie, maar ook twijfel, de zoektocht naar God en zelfs Godverlatenheid. Jezus citeert ook een psalm aan het kruis ‘Mijn
God waarom hebt gij mij verlaten’, dat komt
uit psalm 22.
De psalmen hebben altijd een grote betekenis gehad voor
gelovigen van alle tijden. In de kloosters klinken de psalmen nog steeds dagelijks
soms wel 7 keer per dag en komen ze alle 150
in enkele weken langs. Er zijn mooie eigentijdse vertalingen zoals die
van Huub Oosterhuis of ‘Psalmen voor Nu’. Trijntje Oosterhuis kan de Psalmen
die haar vader vertaalde prachtig zingen.
De langste psalm is 119. Mijn opa kende deze helemaal uit z'n hoofd. Het is een loflied op de tien geboden. De kortste psalm is 117, die zingen we vaak zowel bij de katholieken als protestanten in het Latijn: Laudate Omnes Gentes. Laudate Domine.
Afgelopen zondag tijdens de herdenking van zeven oktober 2023 klonk in de
kerk waar ik was psalm 42 in de hertaling van Oosterhuis. Dat maakt indruk!
