Vanmorgen bezocht ik een kleine tentoonstelling in de plaatselijke Petruskerk over het leven van de bekendste Woerdenaar, Jan de Bakker. Hij was 500 jaargeleden de eerste martelaar om zijn geloof ideeën.
Ik zit in een werkgroepje vanuit de Raad van Kerken om deze gebeurtenis te herdenken. Naast de genoemde tentoonstelling volgen er lezingen over vrijheid van geloof en het uiten van je mening. En er worden schilderijen gemaakt, gedichten geschreven. Er komen speciale rondwandelingen door onze stad. En in oktober volgt er een theatervoorstelling.
Vanaf 4 juni is het programma voor het Jandebakkerjaar 2025 bekend en zal ik het hier publiceren.
Eerst iets over zijn leven :
Jan werd in 1499 in Woerden geboren als zoon van een steenbakker. Hij kreeg een gedegen studie in Utrecht en werd theoloog. Jan werd aanhanger van de nieuwe ideeën over het geloof die onder meer door Erasmus en Maarten Luther verkondigd werden. Na een studie in het katholieke bolwerk Leuven werd Jan in Utrecht tot priester gewijd. Maar ook na deze wijding bleef hij die nieuwe 'protestantse' ideeën uiteenzetten. Tot tweemaal toe moest hij vluchten uit Woerden en hij werd ook gevangen gezet in het kasteel van Woerden.
Tussenopmerking: met mijn leerlingen van de basisschool in Woerden heb ik meerdere keren met mijn klas het kasteel en de gevangenis bezocht. De leerlingen vonden dat wel indrukwekkend.
Jan is nog een poosje in Duitsland geweest en zwierf wat rond in Nederland waarbij hij wel steeds geholpen werd door zijn mede Woerdenaren. In 1524 verliet hij het celibaat en ging hij trouwen. Dat maakte het nog ingewikkelder voor hem en uiteindelijk werd hij in 1525 door de inquisitie gevangen gezet in Den Haag. Jan bleef zijn overtuigingen en denkbeelden volhouden en werd uiteindelijk tot ketter verklaard en ter dood veroordeeld. Op 15 september 1525 vond de executie plaats. Hij was toen 26 jaar oud. In Woerden is een Jan de Bakkerschool, een Jan de Bakker straat en in de Petruskerk is een gebrandschilderd raam ter nagedachtenis aan deze kerkhervormer en martelaar, Johannes Pistorius Woerdensis, zoals zijn Latijnse naam was.
raam in de Petruskerk
bron: Haags gemeentearchief