Lopen Is Loslaten

(een artikel geschreven voor het clubblad van RCW)


Lopen en loslaten
De grote filosoof René Descartes leerde ons dat een mens bestaat uit een lichaam en een aparte ziel. In onze tijd zien we in, dat lichaam en ziel onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en dat weten hardlopers en wandelaars als de besten.
In de (wandel)vakantie die ik maakte in Noord Italië had ik tijd om daar nog wat meer over te lezen en ik wil het gelezene hier graag samenvatten.

Waarom is hardlopen en sowieso bewegen goed voor de psychische welstand? Hoe komt dat alle hardlopers zo’n ‘goed gevoel’ hebben na de training? Waarom gaan zoveel mensen een wandelvakantie maken of lopen ze 3 maanden door Frankrijk en Spanje naar Santiago de Compostella of een andere bedevaartplaats? Waarom gaf het meedoen aan een Wallfahrt in Oostenrijk de deelnemers aan de RCW wandelreis deze zomer zo’n aparte ervaring?
Er is een aantal redenen voor te geven vanuit de (wandel)literatuur.
Ten eerste zegt wandelgoeroe Bruce Chatwin dat de mens bedoeld is om te lopen. De meest ideale beweging die een mens kan maken is de loop– wandelbeweging. Als je niet toegeeft aan deze aangeboren drang kun je ziek of zelfs depressief worden.
Als je loopt maakt je lichaam dopamine aan. Deze neurotransmitter is het ideale middel dat je lichaam maakt tegen pijn en depressie. Een stevige wandeling of een regelmatig stukje hardlopen werkt dus echt genezend. Het heeft pas echt effect leert de wetenschap als je er een zekere inspanning voor moet doen, dus slenteren door een winkelcentrum heeft dit effect niet. Mensen die zich vroeger genezen voelden na het bezoek aan een heilige plaats werden dus niet genezen door die heilige plaats zelf, maar door de wandeltocht ernaar toe! ‘Der Weg ist das Ziel´ hebben Oostenrijkse berggidsen mij geleerd. Dat geldt hier zeker ook.

Wandelen en lopen heeft veel te maken met ‘loslaten’. Je maakt je sowieso los van allerlei materiele zaken, want je kunt niet veel meenemen en alles wat je teveel meesjouwt ervaar je al snel als ballast.
Als je dat materiele kunt loslaten, is het een kleine stap om allerlei alledaagse problemen ook als ballast te zien. Lopen gaat samen met loslaten, lopen is jezelf uit de tijd tillen.

Een bijzonder effect van samen lopen is dat je vaak komt tot goede gesprekken. Dat komt omdat je bij lopen een heel goede gesprekshouding aanneemt, namelijk naast elkaar en niet tegenover elkaar. Oogcontact lijkt heel goed voor de communicatie, maar Freud wist al dat dat ook heel remmend kan werken. Daarom liet hij zijn patienten op een bank liggen met het gezicht van hem afgedraaid.
Als je loopt zijn de neuzen dezelfde kant op gericht en dan komen de tongen los en gaat het ook vaak over wezenlijke onderwerpen. Mensen die wandelreizen maken of pelgrimstochten ondernemen zullen dat beamen.
Zo las ik dat lopen de hersengebieden activeert die zich bezig houden met taal, dus een lange wandeling kan je ook daarom spraakzamer maken. Omdat ik vaak in de bergen wandel ervaar ik het effect dat mensen boven de boomgrens hun horizon beter kunnen verleggen , een weidsere blik hebben en hun eigen wereldje gemakkelijker kunnen relativeren. Ik heb nog niet gelezen dat dit wetenschappelijk te onderbouwen is, maar heb het wel vaak zo gezien bij mezelf en medelopers.

Lopen kan ook tot gevolg hebben dat je stil wordt door de natuur of de omgeving waarin je loopt. Dat je de communicatie even stopzet en dichter bij jezelf komt.

Nog even over die dopamine–aanmaak: onderzoek wijst uit dat het effect van die dopamine sneller optreedt als je vaker loopt of traint. Als je vaker en regelmatiger loopt is het ‘geluksgevoel’ sneller op te wekken. Proeven met ratten hebben dit ook bewezen. Dus: kom vaak naar de RCW training om dit effect te bereiken. Of ga net als ik vaak op wandelvakantie. Wandelen en lopen werken dan ook verslavend, maar het lijkt me een gezonde verslaving.

Bronnen:
Bruce Chatwin: Anatomy of Restlessness
Esther Bakker: ik loop langs Abcoude en neem mee
Ineke Albers: Over pelgrimage, lopen en genezing
Psychologie magazine, juli 2009