Dit stuk schreef ik vandaag voor de essaywedstrijd van Trouw en HOVO waarin gevraagd wordt naar je inspiratie om je leven lang te studeren...De eeuwige student.
Broeder Antonius woont al 63 jaar in het klooster waar ik regelmatig een weekend doorbreng. De laatste keer dat ik hem ontmoette zat hij achter de computer in de bibliotheek samen met een medebroeder de voor hem nog onbekende handige trucs binnen ‘Word’ te beoefenen. Waarom doet iemand dat, als hij de 90 al lang gepasseerd is?
Het antwoord is simpel, omdat het past binnen de filosofie van het kloosterleven.
De monniken leven volgens de Regel van Benedictus, de stichter van vele kloosters, die in de zesde eeuw zijn Leefregel voor Monniken opstelde. Dagelijks wordt in ‘mijn’ klooster uit het boekje van Benedictus voorgelezen en broeder Antonius weet dus precies waar het om gaat in het leven. Voor monniken is ‘studie of ‘lezing, lectio’ een dagelijkse activiteit die in het dagrooster is opgenomen, evenals de gebedsdiensten, de tijd voor werk en de ook opgenomen ontspanningsmomenten. Bid, werk en studeer. En dat je leven lang. Want studeren hoort bij de existentiële basisprincipes. Daar word je mens van en zelfs een beter mens.
Zelfs onder het eten is er ruimte voor studie, want dan wordt er voorgelezen en ook dan heb je de gelegenheid om nog interessante kennis op te doen.
De bouw van het klooster, in een vierkant, biedt naast het eet- slaap- en bidgedeelte ook een ruimte voor de studie, de bibliotheek, met een schat aan opgeslagen kennis.
Ook als je niet in een klooster woont kun je veel leren van de achterliggende filosofie van monniken en monialen. Ik heb er van meegenomen dat studie een wezenlijk aspect van het leven is. En dus niet alleen omdat je werk dat vraagt, al is het dat natuurlijk ook vaak. Studie als onderdeel van levenskunst.
En hoe organiseer je dat als niet-kloosterling? Natuurlijk kun je dat individueel vorm geven met de enorme mogelijkheden die boekwinkels, de media en internet ons bieden. De drempels tot interactief kennis opdoen zijn vaak ongekend laag, want veel maatschappelijke organisaties, hoge scholen en universiteiten, kerken, bibliotheken en volksuniversiteiten bieden lezingen, cursussen of gespreksavonden aan. Bereikbaar en betaalbaar.
Levenslang leren is voor mij een beetje lijken op Broeder Antonius. Tot z’n laatste dag zal hij deze zelfgekozen invulling van zijn leven niet verloochenen. En in de hemel, waar hij een mooi plekje krijgt, zal hij vast wel snel vragen wanneer ‘de bieb’ open is .
Jan Uittenbroek, Woerden
Geen opmerkingen:
Een reactie posten