In de Boekenweek koop ik minstens 1 boek. Mede ook om aan het boekenweekgeschenk te komen, waarmee ik volgende week zondag gratis mag reizen. Het aan te schaffen boek is dit jaar een biografie van Baruch of Benedictus de Spinoza, de grootste filosoof die in Nederland geleefd heeft. Deze week verschijnen volgens de Volkskrant nog 2 nieuwe boeken over Spinoza, maar die zijn me nu nog te moeilijk.
Toen ik als 16 jarige op de HAVO zat leerde onze geschiedenisdocent dat onze cultuur beheerst en bepaald wordt door Joodse denkers. Hij noemde daarbij Jezus, Freud en Marx en vooral die laatste hebben we uitgebreid behandeld. Niet zo vreemd in de Zeventiger jaren van de vorige eeuw. Bij die Joodse denkers, die onze tijd bepaald hebben, wil ik zeker Spinoza toevoegen. Hij staat aan de basis van de Verlichting, de moderne filosofie en theologie, het denken over mensenrechten en misschien ook wel het Ietsisme. Wat mij als gereformeerde jongen meteen boeit bij Spinoza is zijn Godsopvatting: geen persoonlijke God die de Wereld geschapen heeft en als Almachtige Koning of Toezichthouder functioneert, nee, God is voor Spinoza Een met de Natuur. God is onpersoonlijk, eeuwig en eindeloos aanwezig in al wat is, dus ook in de mens. Niet transcendent maar immanent. Alles is Een. En dat mocht hij gewoon schrijven in het tolerante Nederland van de Zeventiende eeuw. Nou ja, hij werd wel verbannen uit de Joodse gemeenschap en zijn laatste boek de Ethica werd pas na zijn dood uitgegeven, maar toch. Zijn invloed is tot op vandaag groot. Op ons denken, op onze ethiek, op onze democratie, onze visie op Menselijk geluk. In de boeken van (ook gereformeerd) predikant Jan Knol en in de blogs van Spinoza kenner Stan Verdult is veel te lezen over deze boeiende, diepzinnige en religieuze, maar ook best lastig te doorgronden filosoof. Aanbevolen!
Mijn eerste auto, een blauwe Eend, betaalde ik nog contant met Spinozaatjes....
Geen opmerkingen:
Een reactie posten