Van Zwieten

De familie van mijn vaders kant, de Uittenbroeken, behoorden echt tot de Kleine Luijden, arme boerenknechten, streng gereformeerd, hard werkend, rechtzinnig, die hun kinderen door studie tot een ander leven probeerden te brengen. Mijn opoe Mijntje kon niet lezen en schrijven, mijn opa Jan heeft het haar zo'n beetje geleerd. Het is nog maar 2 generaties geleden.
De familie van mijn Moeders kant,  de Van Zwietens, kent ook een aantal rijke takken. Mijn moeder noemde regelmatig met enige trots de Van Swietenstraat in Gouda. Vandaag was ik in de Leidense Lakenhal waar het beroemdste schilderij gemaakt is voor de familie Van Swieten, rijke houtkooplieden in Leiden. Het schilderij is een enorm altaarstuk, geschilderd door Lucas van Leyden, een vroege Renaissance schilder. Het werk heet het Laatste Oordeel en werd na het overlijden van Van Swieten geplaatst in de Pieterskerk. Alleen op feest- en hoogtijdagen werd het schilderij geopend om het Volk te tonen hoe het er aan toe gaat bij het Laatste Oordeel. Wat een indruk zal zo'n schilderij gemaakt hebben, als je kijkt hoe de mensen afgevoerd worden naar de Hel of de Hemel. Ik vind het ook fascinerend om te bekijken hoe in de 16e eeuw het geloof beleefd werd. De schrijver en beeldend vormer Jan Wolkers ging ook vaak bij specifiek dit schilderij kijken.
Overigens hangt het laatste werk van Wolkers ook in de Lakenhal, een groter contrast met de Leidse fijnschilders uit de Gouden eeuw is niet denkbaar:

In de bovenzaal van het museum wordt de geschiedenis van Leiden in de Tachtigjarige oorlog uitgebreid verteld. Dit was ook een van mijn favoriete verhalen toen ik  als meester op de basisschool geschiedenisles gaf. Op een levensgroot schilderij zie je de burgemeester van Leiden die zijn eigen lijf als voedsel aanbiedt om de omsingelde en uitgehongerde stad moed in te  spreken en uiteindelijk via de Watergeuzen te redden. Jaarlijks wordt de bevrijding van Leiden op 3 oktober 1574 herdacht en gaan ouders met hun kinderen bij dit schilderij kijken in de Lakenhal

Ook indrukwekkend in dit museum: de fantastische Hollandse landschappen van Jan van Goyen. Deze is onlangs gerestaureerd. Wat zou ik die graag boven de piano hangen....