Deze week gedenken we 70 jaar bevrijding. Voor mijn generatie ( ik ben van 1955) was die Tweede Wereld oorlog in onze jeugdjaren nog alom aanwezig. Ik weet nog de verhalen die op school verteld werden met de schoolwandplaten. We gingen met alle kinderen naar het Dorpshuis in Driebruggen om films te bekijken, waarin alle Moffen slecht waren en alle Hollanders verzetshelden. Ik smulde van boeken zoals 'Reis door de Nacht', 'Engelandvaarders' en 'Snuf de Hond'.
Van mijn ouders heb ik zelden iets gehoord over de oorlog. Mijn moeder vertelde wel dat Opa Van Zwieten op de fiets naar Drente ging om aardappels te halen. De fiets had houten banden. En dat ze bang was voor die marcherende soldaten. Daar bleef het bij. Mijn vader zweeg over die tijd. En dat terwijl hij enkele jaren in Duitsland geweest was, vanwege de Arbeitseinsatz. Door het tekort aan mannelijke arbeiders werden duizenden Hollandse jongens opgeroepen om in Duitsland in de fabrieken te werken. Mijn vader is tewerkgesteld in Twiste, een klein dorpje achter het Sauerland. Dat moet toch wat voor hem geweest zijn. Nooit buiten het dorp geweest en dan meegenomen naar zo'n onbekende en gevaarlijke bestemming. Hij werkte in een houtfabriek en maakte daar houten spoelen. Ik heb er als aandenken nog een in mijn boekenkast staan.
Met zwager Jan ben ik 1 keer met mijn vader in de zeventiger jaren naar Twiste gereden. Ik zie nog zijn blik toen we ontdekten dat de fabriek er nog stond. Ook hebben we de mensen ontmoet die in de oorlogsjaren voor hem gezorgd hebben. Er waren ook goede Duitsers geweest ontdekte ik toen. In die paar dagen in Duitsland kwamen de verhalen los. Over de bombardementen waardoor ze in de schuilkelders moesten, over de Turken die in de fabriek ontluisd werden, over de dorpsbewoners die zich ontfermden over zo'n jong ventje uit Holland, over z'n ingewikkelde terugreis en de lauwe reacties van de Hollanders na zijn terugkomst. Kwam je als onderduiker terug dan was je wel een held!
Na dit reisje heeft hij er niet meer over gesproken. Tot bijna het eind van zijn leven, toen had hij weer nachtmerries over die tijd.
Ik vond in mijn fotodozen nog een fotootje van de fabriek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten