zaterdag 30 maart 2013

1880

Het jaar 1880 staat in de belangstelling. In Trouw deze week zelfs een bijlage over dit jaar. Het heeft te maken met het herdenken van 200 jaar Koningschap in Nederland.
In Amerika was zo aan het eind van de 19e eeuw veel romantische belangstelling voor Nederland. Het beroemde boek over Hansje Brinker die z'n vinger in een gat in de dijk stak, staat vol met lofuitingen over  ons land en zijn dappere strijd tegen het water. Ik citeer uit dit kinderboek:
"Er is geen moediger en heldhaftiger ras dan zijn kalme, bedachtzame bewoners. Weinig naties evenaren zijn belangrijke ontdekkingen, geen enkele overtreft het in handel, scheepvaart, geleerdheid en wetenschap, of gaf zulke nobele voorbeelden van de bevordering van het onderwijs en openbare liefdadigheid. En geen enkele heeft in verhouding tot zijn oppervlak, meer geld en moeite besteed aan openbare werken"
Andere schrijvers dachten er anders over. Heinrich Heine schreef in diezelfde tijd: "Als de wereld vergaat, ga dan naar Nederland, daar gebeurt alles vijftig jaar later".
Ook voor de Uittenbroeken was 1880 een apart jaar. Opa Jan Uittenbroek, naar wie ik vernoemd ben, werd geboren op 3 november 1880. En Opoe Mijntje ook op 3-11-1880. Als kind snapte ik niet, dat het toch geen tweeling was. Het grote familieraadsel betrof de vader van opa Jan. 'Onbekend' staat in de geboorteakte. Het kind is aangegeven door de dorpsarts en opgevoed door zijn moeder wiens achternaam hij kreeg. Ik heb vaak geprobeerd dit familieraadsel op te lossen, maar dat is niet gelukt. Al heb ik nu wel een vermoeden. Mijn eigen vader praatte daar nooit over, als ik hem vroeg waarom hij geen opa had. Ome Willem Uittenbroek wist wel hoe het zat, maar heeft het geheim meegenomen in zijn graf. Als ik nog eens een boek ga schrijven, gaat het over deze familie -mystiek. En de armoede die mijn familie meemaakte in de Veengebieden van Lange Ruige Weide.
   Opa  en Opoe, 50 jaar getrouwd, met de bijbehorende fruitmand van de familie
    In het laatste huisje rechts woonden ze;  daar tegenover stond mijn geboortehuis, waar ik vandaag precies 58 jaar geleden ben geboren.

Geen opmerkingen: